Saturnus - Een experimenteel diner + expositie in het Besiendershuis

Expositie 22 juni 2023 van 14:00 tot 22:00

Afgelopen twee weken zijn vier jonge kunstenaars begonnen aan een bijzondere residentie in het Besiendershuis in Nijmegen. Alles hierbij staat in het teken van een culinair experiment. Geïnspireerd door de god Saturnus en de bijbehorende feesten, de Saturnaliën, organiseren zij een speciaal diner, met aansluitend een expositie. 

Tijdens de Saturnaliën werden de tot slaaf gemaakten* door hun onderdrukkers behandeld als gelijken: ze mochten de kleding van hun onderdrukkers dragen en werden bediend. De feesten duurden variërend van enkele dagen tot zelfs een volledige week. Tijdens die periode werd het dagelijkse leven platgelegd, handel drijven werd niet toegestaan en scholen waren gesloten. In plaats daarvan stonden de feesten in het teken van drank, eten, (gok)spellen, dans en zang. Lekkernijen zoals vijgen, noten en dadels waren er in overvloed en werden over de mensen gestrooid.

De feesten stonden in het teken van het eren van Saturnus, de god van de tijd, rijkdom, landbouw en het uitgezaaide graan. Met de feesten vierden men de oogst en de welvaart die hun land hen had gebracht. Tevens werd ook het einde van het landbouwjaar gevierd. De eerste keer dat er rituelen rondom het feest plaatsvonden, was waarschijnlijk rond 500 voor Christus.

Geïnspireerd door deze feesten organiseren de kunstenaars, Bob Kraaijeveld van Hemert, Frijke Coumans, Marc Elisabeth en Niko Demoed, in het Besiendershuis in Nijmegen meer dan 2500 jaar later een nieuwe editie. Ditmaal een eigentijdse versie waarin zij op eigen wijze de oogst en de welvaart vieren. Terwijl de hedendaagse overvloed haast zo vanzelfsprekend is geworden, dat een viering onzinnig lijkt, willen de vier kunstenaars met een speciaal vormgegeven diner het tegendeel benadrukken.

Tijdens het diner komen alle gasten op gelijke voet met elkaar te staan: opgaand in het evenement, ontdaan van hun verschillen, zonder enig idee wat hen te wachten staat. Het menu is tijdens de residentie samengesteld. Zowel de bediening als de elementen op en rondom de dinertafel zijn zodanig vormgegeven dat ze bijdragen aan een unieke culinaire en culturele ervaring. 

De expositie die voortkomt uit het diner, is op donderdag 22 juni te zien tussen 14.00 en 22.00 uur in het Besiendershuis.

*Wij gebruiken de benaming ‘tot slaaf gemaakte’, die zijn oorsprong vindt in het discours van de trans-Atlantische slavenhandel. Graag gebruiken wij deze benaming omdat wij van mening zijn dat slavernij in geen enkele tijd ontkend mag worden. 

Vriendelijke groet Niko, Marc, Bob en Frijke